Diyet Kültürü ve Medyanın Beden Algısına Etkisi!
Günlük hayatımızda farkında olsak da olmasak da sürekli karşımıza çıkan bir mesaj var: “Daha zayıf olmalısın, daha ince görünmelisin.” Sosyal medya paylaşımları, televizyon reklamları ve dergi görselleri, beden algımızı şekillendiren güçlü birer aktör. Bu noktada devreye diyet kültürü giriyor.
Haber Galerisi İçerik
Diyet Kültürü Nedir?
Diyet kültürü, bedenimizi sürekli “düzeltmemiz” gerektiği fikrine dayalı, ince bedeni sağlıklı ve başarılı olmakla özdeşleştiren bir toplumsal bakış açısıdır. Kiloyu ise başarısızlık veya yetersizlik göstergesi olarak sunar.
Önemli Nokta: Sağlıklı yaşam ve kendine bakım ile diyet kültürünün dayattığı baskı arasındaki farkı ayırt etmek gerekir.
| Yanlış Algı | Gerçek Sağlık Durumu |
|---|---|
| Fazla kilolu = sağlıksız | Kan değerleri normal olabilir |
| Çok zayıf = sağlıklı | Kalp-damar riskleri yüksek olabilir |
Medyanın Rolü: Görünmeyen Baskı
Medya, diyet kültürünü sürekli pekiştirir: reklamlar, influencer paylaşımları, moda çekimleri… Karşımıza çıkan beden tipleri genellikle uzun boylu, ince ve pürüzsüzdür.
Etkileri:
-
Karşılaştırma tuzağı: Sosyal medyada filtreli ve düzenlenmiş görseller gerçeğin dışındadır ama biz onları gerçek kabul ederiz.
-
Bedenle barışmayı zorlaştırır: “Neden onun kadar ince değilim?” soruları özgüveni zedeler.
-
Sağlık yerine görünüş odaklı: Estetik kaygılar, dengeli beslenme ve fiziksel aktivitenin önüne geçer.
Sosyal Medya: İdeal Bedenin Yeni Sahnesi
-
“Öncesi-sonrası” fotoğraflar
-
Hızlı kilo veren diyet listeleri
-
“İdeal bel ölçüsü” egzersiz videoları
Bu içeriklerin çoğu bilimsel temelden yoksundur ve gençleri özellikle etkiler. Filtreler, fotoşop ve yapay zekâ destekli görseller gerçeklik algısını bozar.
Diyet Kültürünün Psikolojik Etkileri
-
Özgüven sorunları: “Bedenim yeterince iyi değil.”
-
Yeme davranış bozuklukları: Anoreksiya, bulimia veya tıkınırcasına yeme bozukluğu riski artar.
-
Sürekli suçluluk duygusu: “Tatlı yedim, kötü biriyim.”
Beden Olumlama Hareketi
“Body positivity” hareketi, bedenlerimizin çeşitliliğini kutlamayı ve her bedeni değerli kabul etmeyi amaçlar. Amaç sağlıksız alışkanlıkları teşvik etmek değil, bedeni yargılamadan kabul etmek ve sağlığı bütüncül değerlendirmektir.
Medya Okuryazarlığı: En Güçlü Silah
-
Reklam veya sosyal medya içeriğinin kaynağını sorgulamak
-
Hızlı kilo verme iddialarını eleştirel incelemek
-
Filtre ve fotoşopla oluşturulmuş görüntüleri gerçeklikten ayırt etmek
Sağlıklı Yaşamı Yeniden Tanımlamak
Diyet kültürü sağlığı sadece “ince olmak” üzerinden tanımlar. Oysa gerçek sağlıklı yaşam:
| Unsur | Açıklama |
|---|---|
| Beslenme | Vücudun tüm ihtiyaçlarını karşılayacak dengeli besin tüketimi |
| Hareket | Günlük aktif yaşam ve düzenli egzersiz |
| Uyku | Kaliteli ve yeterli uyku |
| Stres yönetimi | Zihinsel esenlik ve ruh sağlığı |
Kilo, sağlık veya mutluluk ölçütü değildir.
Benim Mesleki Penceremden
Danışanlarımdan sık duyduğum cümleler:
-
“Ben kilo vermezsem kimse beni beğenmeyecek.”
-
“Benim değerim ancak 36 beden olunca artacak.”
-
“Herkes benden zayıf, ben başarısızım.”
Bu düşünceler diyet kültürünün bize yıllardır fısıldadığı mesajların yansımasıdır. Önemli olan bedenle barışmak, sağlığı bütüncül desteklemek ve kendini sevmeyi öğrenmektir.
Sonuç: Kendi Hikâyemizi Yazmak
Diyet kültürü ve medya bize tek bir hikâye anlattı: “Zayıf olursan değerlisin.” Artık bu hikâyeyi sorgulama zamanı geldi.
-
Sağlık yolculuğunu başkalarının kalıplarıyla değil, kendi bedeninin ihtiyaçlarını dinleyerek şekillendir.
-
Medyanın dayattığı tek tip güzellik anlayışını reddet.
-
Kendi bedenine saygı göster ve yaşam biçimini belirle.
Unutmayın: Sağlıklı yaşam bir beden ölçüsü değil, bir yaşam biçimidir ve bu biçimi siz yazabilirsiniz.
Diyetisyen Melina Ezgi Tosun, Kıbrıs Sağlık ve Toplum Bilimleri Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümünden yüksek onur derecesi ile mezun olmuştur. Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi’nde Fitness, Pilates ve Yoga eğitmenlik eğitimlerini tamamlamıştır. Ayrıca, çeşitli dil ve iletişim kursları alarak sağlık ve beslenme alanındaki bilgisini genişletmiştir.
