Bitcoin Runes Nedir? Bybit TR, Bitcoin Ekosistemindeki Yeni Token Dönemini Anlattı! Kripto para ekosistemi hızla gelişirken, Bitcoin ağı da yalnızca bir “değer saklama aracı” olmaktan çıkıyor. Bybit TR, blok zinciri ve Web3 dünyasındaki son trendleri ele aldığı içerik serisinde bu hafta, Bitcoin ekosistemine yeni bir bakış kazandıran “Bitcoin Runes” protokolünü mercek altına aldı.
Bitcoin Runes, Bitcoin blok zinciri üzerinde fungible token (birbirinin yerine geçebilen token) oluşturmayı mümkün kılan bir protokol olarak öne çıkıyor. BRC-20 ve SRC-20 gibi mevcut token standartlarıyla aynı zincirde çalışsa da, Ordinals protokolüne bağımlı olmadan daha yalın, verimli ve kullanıcı dostu bir altyapı sunuyor.
Haber Galerisi İçerik
Bitcoin Runes Nasıl Çalışıyor?
Runes protokolü, Bitcoin’in temel yapı taşları olan UTXO modeli ve OP_RETURN komutu üzerine inşa edilmiştir.
-
UTXO (Unspent Transaction Output) modeli, Bitcoin işlemlerinde her bir çıktının yeni bir işlem girdisi olarak kullanılabilmesini sağlar.
-
OP_RETURN komutu ise, zincire en fazla 80 baytlık veri eklenmesine olanak tanır.
Runes sistemi bu iki yapıyı birleştirerek token verilerini “Runestone” adı verilen bir yapı içinde saklar. Böylece, token’ların kimliği, sembolü, arzı ve transfer bilgileri doğrudan Bitcoin blok zincirinde güvenli şekilde depolanır.
Runes Token’ları Nasıl Oluşturuluyor?
Yeni bir Rune yaratma süreci “etching” olarak adlandırılır. Bu aşamada token’ın adı, sembolü, arz miktarı, bölünebilirliği ve diğer parametreleri belirlenir.
-
Geliştiriciler isterlerse toplam arzın bir kısmını “premine” seçeneğiyle kendilerine ayırabilir.
-
Etching sonrası token basımı “minting” süreciyle yapılır.
Runes, açık ve kapalı minting olmak üzere iki yöntem sunar:
-
Açık minting: Herkesin token basabilmesine olanak tanır.
-
Kapalı minting: Yalnızca belirli koşullar sağlandığında, örneğin belirlenen bir tarih veya blok yüksekliği sonrasında token üretimi yapılabilir.
Bu esnek sistem, topluluk odaklı ya da sınırlı dağıtım modellerine uygun projeler için önemli avantajlar sağlar.
Bitcoin Runes ve BRC-20 Arasındaki Farklar
Her iki standart da Bitcoin ağı üzerinde token oluşturmayı mümkün kılarken, temel fark altyapıdan kaynaklanıyor:
-
BRC-20, Ordinals protokolünü kullanır ve verileri doğrudan satoshi’lere işler.
-
Runes ise, Bitcoin’in yerel UTXO modelini ve OP_RETURN komutunu temel alır.
Bu sayede Runes, transfer işlemlerinde yeni UTXO’lar oluşturarak işlem maliyetlerini düşürür ve ağ yükünü azaltır.
Ayrıca, Runes protokolü Lightning Ağı ve SPV cüzdanlarıyla uyumludur, bu da onu daha erişilebilir kılar.
Bitcoin Runes’un Avantajları
-
Verimlilik: OP_RETURN modeli yalnızca 80 baytlık veri alanı kullanır. Bu, BRC-20’nin 4 MB’a kadar yer kaplayan inscription’larına kıyasla çok daha ekonomiktir.
-
Basitlik: Zincir dışı veri ihtiyacını ortadan kaldırır, karmaşık süreçleri sadeleştirir.
-
Şeffaflık: UTXO tabanlı yapı, token hareketlerini doğrudan izlenebilir hale getirir.
-
Düşük Maliyet: İşlem yükünü azaltarak ağ tıkanıklıklarını önler ve maliyetleri minimize eder.
Bybit TR uzmanları, Runes’un Bitcoin ağına yeni bir kullanım alanı kazandırdığını ve gelecekte memecoin’lerden NFT’lere kadar birçok dijital varlık için temel protokol haline gelebileceğini belirtiyor.
Sonuç: Bitcoin Runes, Bitcoin’in Yeni Dönemi Olabilir 💡
Nisan 2024’te tanıtılan Runes, başlangıçta büyük bir ilgi gördü ve Bitcoin’in yalnızca bir yatırım aracı değil, token ekonomisinin kalbi olabileceğini kanıtladı.
UTXO modeliyle güçlenen bu protokol, düşük maliyetli, güvenli ve ölçeklenebilir bir çözüm sunarak Bitcoin’in geleceğinde önemli bir rol oynayabilir.
Sağlık, yaşam ve kişisel gelişim alanlarında uzmanlaşan Melis Kolcu, pratik ve güvenilir içeriklere odaklanır.
